مولدهای رفت و برگشتی و چالش ناترازی

موتورهای رفت و برگشتی که در صنعت برق به عنوان مهم‌ترین ابزار تولید برق پراکنده و نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس شناخته می‌شوند، یکی از ارزان‌ترین، در دسترس‌ترین و عملیاتی‌ترین راهکارها برای مواجهه با ناترازی‌های گسترده‌ای هستند که در شرایط فعلی، به یک مساله جدی برای کشور تبدیل شده است. 
در واقع بهره‌گیری از ظرفیت موتورهای رفت و برگشتی در بسیاری از کشورهای دنیا یک اقدام مؤثر در تأمین برق به شمار می‌رود. بر همین اساس مطالعه نرخ مرکب رشد تجارت موتورهای درون‌سوز نیروگاهی در جهان، نشان می‌دهد که فروش این نوع موتورها تا سال 2035 رشدی 2/3 درصدی و سود حاصل از این تجارت رشدی 3/5 درصدی خواهد داشت. 
به همین دلیل در بسیاری از کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا بهره‌گیری از فناوری موتورهای احتراق داخلی به شکل گسترده‌ای به چشم می‌خورد، به‌نحوی‌که سهم تولید پراکنده در ایالات متحده از 846 مگاوات و 20 درصد نیروگاه‌ها در انتهای قرن بیستم، به 2285 مگاوات و 52 درصد از کل نیروگاه‌ها در سال 2015 رسید. البته پیش‌بینی وزارت انرژی آمریکا این است که تا سال 2030 تعداد نیروگاه‌ها با مولد موتور رشدی 5 تا 10 درصدی در مجموع نیروگاه‌های این کشور خواهد داشت. 
در اتحادیۀ اروپا هم 30 هزارمگاوات برق با استفاده از این مولدها تولید می‌شود که 3 هزار مگاوات از این توان در سال‌های پس از سال 2017 نصب و راه‌اندازی شده‌است. آمار نشان می‌دهد که مجموع عواید بهره‌گیری از مولدهای رفت و برگشتی گازسوز در اروپا به بیش از یک میلیارد یورو می‌رسد. همچنین نرخ اشتغال‌زایی راه‌اندازی این نوع موتورها در قاره سبز بالغ بر 10 هزار نفر برآورد شده است. در حال حاضر قریب به 30 گیگاوات برق با اتکا به موتورهای احتراق داخلی در اروپا تولید می‌شود که به‌خوبی موید ظرفیت این فناوری برای تامین برق پایدار است.
در باب دلایل این رشد می‌توان به مهمترین مزایای مولدهای رفت و برگشتی اشاره کرد که تنوع در سبد سوخت، قابلیت اطمینان بالا، پاسخ سریع در مواقع اضطراری، کمک به پیک‌سایی، انعطاف در اندازه تولید و همچنین تولید پیمانه‌ای و ارتقاء پایداری در روند تامین برق از طریق این موتورها اشاره کرد. 
در ایران هم با ساخت داخل مولدهای رفت و برگشتی گازسوز، این مزایا به شکل گسترده‌ای برای کشور ایجاد شده، افزون بر اینکه کارفرمایان و مشتریان این نوع موتورها در داخل ایران مزایای منحصربه‌فردی از راه‌اندازی موتورهای رفت و برگشتی برای تأمین برق مورد نیازشان خواهند داشت که از آن جمله می‌توان به امکان بهسازی محصول بر اساس شرایط محیط، ارتقاء خارج از برنامه با توجه به دسترسی به فناوری روز با حداقل هزینه، تامین آسان و مطمئن قطعات و نیز کاهش هزینه خرید به دلیل قیمت پایین و کاهش ارزبری اشاره کرد. 
شرکت فاباموتور به عنوان اولین و تنها تولیدکننده موتورهای احتراق داخلی در ایران، امروز جزو معدود شرکت‌هایی در دنیا است که به فناوری ساخت این نوع موتورها دست یافته و می‌تواند با ارائه طرح‌های توسعه‌ای نیروگاه‌های مقیاس‌کوچک، زمینه را برای حفظ پایداری شبکه، تولید نقطه‌ای برق و برق‌رسانی به مناطق دورافتاده، شهرک‌های صنعتی و صنایع بزرگ با کمترین هزینه ممکن فراهم کند. 
امروز امکان توسعه تولید پایدار، سریع و کم هزینه برق از مسیر موتورهای احتراق داخلی فابا فراهم شده و ایران می‌تواند ظرفیتی قابل اتکا در این حوزه ایجاد کرده و علاوه بر تامین بخشی از ناترازی‌های فعلی، پایداری برق را به‌ویژه برای بخش‌های مولد کشور تضمین کند.